II Rzeczpospolita

Pojęcie "Cudu nad Wisłą" w odniesieniu do bitwy z bolszewikami jako pierwszy sformułował zagorzał wróg Józefa Piłsudskiego - endecki polityk, pochodzący z podkarpackiego obecnie Niska, Stanisław Stroński. Co ciekawe określenie to powstało....zanim jeszcze doszło do odparcia wrogiej armii spod Warszawy, które tym cudem później nazywano.

Znamienitych postaci w historii II RP pochodzących z Podkarpacia było wiele,  jednak mało kto wie że  w Jaszczwi koło Krosna urodziła się osoba, która wywarła znaczący wpływ na ustrój naszego państwa po odzyskaniu niepodległości. Choć los wiązał go z wieloma miejscami na świecie, to sporą część swojego życia spędził na terenie Podkarpacia. Edward Dubanowicz bo o nim mowa był wybitnym prawnikiem, profesorem prawa politycznego na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, jednak w annałach zapisał się jako przewodniczący Komisji Konstytucyjnej, która przygotowała projekt Konstytucji Marcowej z 1921 roku.

15 października 1932 roku sąd w Przemyślu skazał na 18 lat więzienia Wasyla Cebeniaka, członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów oskarżonego o napad pod Birczą na wóz pocztowy i zabójstwo policjanta.

Często spotykamy się z terminem „utrzymać w ryzach”, choć rzadko zdajemy sobie sprawę z jego pochodzenia.  Zwrot ten oznacza to samo, co utrzymać w karbach, w karności, w garści, w rygorze czy na wodzy, ale tylko „w ryzach” kojarzy się z … leśnymi zajęciami dawnych drwali w Karpatach. Ci bowiem, dla zrzucenia ściętego na stromych stokach drewna, stosowali urządzenia zwane ryzami, pozwalające przemieszczać potężne kłody w pożądanym kierunku.

Końcem 1934 roku trzydziestotysięczny wówczas Rzeszów doczekał się wreszcie sieci wodociągowej. Z nowym rokiem 1935, z kranów pierwszych mieszkań i zakładów pracy, popłynęła woda. Inwestycję poprzedziły długie lata planowania.

Przyszli błogosławieni poznali się na zebraniu Związku Młodzieży Wiejskiej — radykalnej, młodzieżowej organizacji ludowej. Mimo znacznej różnicy wieku, połączyły ich wspólne zainteresowania i miłość. Jak się miało okazać, także męczeńska śmierć.

To jedna z ciekawostek okresu tuż przedwojennego i samej kampanii wrześniowej. Niedługo przed wybuchem wojny powstały plany stworzenia, na wzór japońskich,  polskich "żywych torped”. Zainteresowanie było spore, wiemy, że zgłaszały się również osoby z obecnego Podkarpacia. W czerwcu 1939 roku w ramach stacjonującego w Sanoku 2. pułku strzelców podhalańskich utworzono nawet Samodzielny Batalion Szturmowy, zwany "batalionem śmierci". Niestety informacje na ten temat są nader skąpe.

Pochodził z Rzeszowa, był jednym z najbardziej znanych działaczy sportowych okresu międzywojennego w Polsce. Edward Cetnarowski był m.in. prezesem Cracovii, pierwszym prezesem Polskiego Związku Piłki Nożnej i współtwórcą "Przeglądu Sportowego".

Julian Nieć, dyrektor biblioteki i współpracownik muzeum w Łucku na Wołyniu, pochodził ze znanej rzeszowskiej rodziny. Ten młody, uzdolniony historyk zginął w obronie ojczyzny w wieku zaledwie 31 lat. Pozostawił po sobie jednak istotny dorobek naukowy.