II Rzeczpospolita

W 1929 roku na zamku w Łańcucie gościła panna Ponsonby, późniejsza księżna Westminster, pierwowzór postaci sekretarki szefa wywiadu w słynnych powieściach i filmach o Jamesie Bondzie. Powody przyjazdu angielskiej arystokratki do Łańcuta były natury...  matrymonialnej. Księżną chciano wyswatać z ostatnim ordynatem łańcuckim hrabią Alfredem III. Wydawało się jednak, że żadna ze stron nie była zainteresowana.

W pierwszej połowie 1919 wschodnie tereny dzisiejszego Podkarpacia znajdowały się niemal na linii polsko-ukraińskiego frontu. W wielu miastach, nawet tych całkowicie zajętych przez oddziały odradzającego się państwa polskiego panował wojenny rygor. Sprawy codziennego życia regulowane były często przez komunikaty i rozkazy wojskowe. Jak wyglądało – w ich świetle – przyfrontowe życie?

Przez setki lat Rzeszów był prowincjonalnym miasteczkiem, najpierw województwa ruskiego I Rzeczypospolitej, później Galicji w zaborze austriackim, wreszcie województwa lwowskiego, pretendującym co najwyżej do miana stolicy powiatu czy też cyrkułu. Niemniej jednak nie brakowało tutejszym mieszkańcom ambicji, by rangę grodu nad Wisłokiem podnieść. O planach stworzenia województwa rzeszowskiego, zrealizowanym ostatecznie po II wojnie światowej, myślano już 100 lat temu.

Być może nie doszłoby do rozpracowania przez polskich naukowców niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”, gdyby nie związany w młodości z dzisiejszym Podkarpaciem Franciszek Pokorny, w latach 20. szef Referatu Radio i Szyfrów II Oddziału Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. To on wpadł na pomysł zaangażowania w prace nad złamaniem niemieckich szyfrów młodych matematyków i prowadził kurs kryptologiczny, który ukończyła trójka późniejszych pogromców „Enigmy”.

Generalny inspektor Kordian Józef Zamorski, ostatni komendant główny Policji Państwowej, w policyjnej formacji znalazł się dosyć przypadkowo. Nie zabiegał o to stanowisko i przyjął je początkowo z wyraźną niechęcią. Wcale jej zresztą nie ukrywał.

Urodzony w Komborni koło Krosna 27 września 1885 roku prof. Stanisław Pigoń należał do najwybitniejszych historyków polskiej i europejskiej literatury. Był profesorem zwyczajnym i rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu im. Batorego w Wilnie. Członek PAU i PAN, był wybitnym znawcą utworów Adama Mickiewicza i Aleksandra Fredry.

W październiku 1925 r. z inicjatywy m. in. Stefana Przybosia (stryjecznego brata poety Juliana) powstał w Rzeszowie amatorski teatr, który przyjął nazwę „Reduta ". Był on sekcją miejscowego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół", lecz miał swój odrębny regulamin wewnętrzny.