Okres powojenny

W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej rzeszowski Klub Międzynarodowej Prasy i Książki, popularnie zwany „Empikiem” był miejscem kultowym. Do dobrego tonu należało wpaść tutaj na kawę i lekturę trudno osiągalnych, zagranicznych gazet, także po zakup książek i płyt.

Kwiecień 1943. Niemcy ujawniają odkrycie w w lesie katyńskim mogił polskich oficerów zamordowanych w 1940 roku przez NKWD. Dla hitlerowskiej propagandy to nie lada gratka. Jedni zbrodniarze oskarżają więc innych zbrodniarzy. Na miejsce zostają wysłane delegacje dziennikarzy z krajów okupowanych, sprzymierzonych lub neutralnych, jeńcy wojenni, wreszcie zwykli robotnicy. Mają opowiadać później o bolszewickich zbrodniach. Wśród jednej z delegacji jest robotnik Huty Stalowa Wola Mikołaj Marczyk. Co ciekawsze, Niemcy chyba o tym nie wiedzieli, Marczyk był... zdeklarowanym przedwojennym komunistą, zaś w czasie wojny miał pomagać w ukrywaniu sowieckich jeńców.

Mieszkańcy Nowiosiółek w Bieszczadach na przekór władzy w 1975 w jedną noc postawili nielegalną kaplicę. Budowę poprzedziła tragiczna śmierć miejscowego milicjanta, który wcześniej zarzekał się, że prędzej skona niż pozwoli na postawienie świątyni. Traf chciał, że inicjatywa miejscowych zbiegła się w czasie z akcją sprowadzenia do Baligrodu czołgu mającego stanąć na tutejszym rynku. Wierni widząc pojazd wzięli to za… próbę siłowej rozprawy z nimi, co omal nie doprowadziło do prawdziwej bitwy. Ten zbieg okoliczności sprawia, że cała ta historia jest gotowym materiałem na filmowy scenariusz.

Zrujnowane przez II wojnę światową i kilkuletnie walki z UPA Bieszczady przez kolejne dziesięciolecia były przywracane społeczeństwu. Duży wkład – mimo, że nie z własnej woli – mieli tu więźniowie miejscowych zakładów karnych, a także pracownicy cywilni więziennictwa i funkcjonariusze Służby Więziennej.

Lipiec 1959. Do Polski przyjeżdża przywódca Związku Radzieckiego Nikita Chruszczow owacyjnie witany przez “masy pracujące”. Rozmawia z przedstawicielami najwyższych polskich władz, wiadomo, że z pozycji “starszego brata”. W czasie wizyty zwiedza m.in. Rzeszów i Łańcut. Tutaj rzuca zaskoczonym gospodarzom pomysł: “oddamy wam Lwów, ale wy oddacie Niemieckiej Republice Demokratycznej Szczecin”. Czy takie słowa rzeczywiście padły, czy w ogóle istniał taki pomysł?