podkarpacie

24 października 1931 roku w Łopuszce Wielkiej koło Kańczugi rozbił się należący do 63. eskadry towarzyszącej 6. pułku lotniczego we Lwowie samolot PZL P-2 (nr 55.2). Na miejscu zginęli pilotujący maszynę sierżant Łucjan Kruszka i obserwator ppor. Florian Petz.

Był pierwszym Polakiem i trzecim żeglarzem w historii, który samotnie, bez zawijania do portów okrążył Ziemię. Dokonał tego na jachcie "Dar Przemyśla".

Przez dziesięciolecia znajdujący się na ulicy Sandomierskiej (później Grunwaldzkiej) zakład fotograficzny Edwarda Janusza zaliczany był do najlepszych nie tylko w Rzeszowie, ale i całej dawnej Galicji. Tysiące zachowanych zdjęć stanowiących spuściznę po firmie, są dzisiaj niezwykle cennym materiałem dokumentującym dawne życie miasta i jego mieszkańców.

Często spotykamy się z terminem „utrzymać w ryzach”, choć rzadko zdajemy sobie sprawę z jego pochodzenia.  Zwrot ten oznacza to samo, co utrzymać w karbach, w karności, w garści, w rygorze czy na wodzy, ale tylko „w ryzach” kojarzy się z … leśnymi zajęciami dawnych drwali w Karpatach. Ci bowiem, dla zrzucenia ściętego na stromych stokach drewna, stosowali urządzenia zwane ryzami, pozwalające przemieszczać potężne kłody w pożądanym kierunku.

Końcem 1934 roku trzydziestotysięczny wówczas Rzeszów doczekał się wreszcie sieci wodociągowej. Z nowym rokiem 1935, z kranów pierwszych mieszkań i zakładów pracy, popłynęła woda. Inwestycję poprzedziły długie lata planowania.

9 października 1962 roku archeolodzy pod kierownictwem Jerzego i Eligii Gąssowskich, prowadzący badania wczesnośredniowiecznej osady na Wzgórzu Świętojakubskim w Sandomierzu oniemieli ze zdumienia i z zachwytu. W jednej ze zwykłych, półziemiankowych chat odkryli niemal kompletny zestaw szachów, pochodzących najprawdopodobniej z XII wieku.

To jedna z ciekawostek okresu tuż przedwojennego i samej kampanii wrześniowej. Niedługo przed wybuchem wojny powstały plany stworzenia, na wzór japońskich,  polskich "żywych torped”. Zainteresowanie było spore, wiemy, że zgłaszały się również osoby z obecnego Podkarpacia. W czerwcu 1939 roku w ramach stacjonującego w Sanoku 2. pułku strzelców podhalańskich utworzono nawet Samodzielny Batalion Szturmowy, zwany "batalionem śmierci". Niestety informacje na ten temat są nader skąpe.

W połowie XIX wieku pozostający po zaborem austriackim Rzeszów miał m.in. siedzibę cyrkułu. Po uzyskaniu przez Galicję autonomii liczące około 6 tysięcy miasto stało się siedzibą powiatu, tym samym jego rola wzrosła. Powoli tworzyło się życie kulturalne i towarzyskie.

Autor wspaniałych obrazów, przez dziesiątki lat budzących tak wielkie uczucia patriotyczne Polaków, Jan Matejko nie miał w życiu lekko. Ciężka choroba, obłąkana żona, kłopoty z rodzeństwem i własnymi dziećmi. Mistrz „Pocztu książąt i królów polskich” bywał zapraszany na wspaniałe wystawy i audiencje bywał gościem papieża i cesarza. Kilkukrotnie przebywał także na dzisiejszym Podkarpaciu.