4 rocznica śmierci Jerzego Dyni - wielkiej postaci podkarpackiej kultury i mediów

4 listopada 2020 roku zmarł Jerzy Dynia - niestrudzony popularyzator podkarpackiej kultury i folkloru, popularny dziennikarz radiowy i telewizyjny, członek redakcji "Podkarpackiej Historii".

Jurek urodził się w 1935 roku w Stanisławowie. Był synem nauczycieli wiejskich z Przybyszówki k. Rzeszowa, animatorów życia kulturalnego na wsi. Absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie, muzyk, dziennikarz radiowy i telewizyjny, którego głównym zakresem zainteresowań i działalności zawodowej była dokumentacja i upowszechnianie tradycyjnej muzyki ludowej. 

Pracę w Rozgłośni Polskiego Radia rozpoczął w 1967 r. od realizacji nagrań dokumentujących działalność kapel ludowych i zespołów folklorystycznych w regionie rzeszowskim. Autorskie programy J. Dyni prezentowały i popularyzowały postacie artystów – muzyków ludowych, kapele, zespoły śpiewacze i obrzędowe (min. Józef Poręba, klarnecista z Bud Łańcuckich, 1973). Od 1983 r. współpracował przy realizacji ogólnopolskiego programu telewizyjnego „Mapa folkloru” (sprawował nadzór merytoryczny nad prezentacjami muzyki ludowej z regionów rzeszowskiego, krośnieńskiego, lasowiackiego, tarnowskiego, biłgorajskiego, kieleckiego i łowickiego).

W połowie lat osiemdziesiątych rozpoczął współpracę, jako konsultant, z zespołami folklorystycznymi, przedstawiającymi programy opracowane scenicznie i stylizowane. Był współzałożycielem Zespołu Pieśni i Tańca „Rzechy” z Rzeszowa, kierownikiem muzycznym, autorem opracowań i aranżacji dla zespołów „Bandoska” z Rzeszowa i „Ostrowiacy” z Ostrowa k/Radymna, „Lasowiacy”. W drugiej połowie lat 80. był dyrektorem naczelnym Państwowej Filharmonii im. A. Malawskiego w Rzeszowie.

Od 1989 r. związany z ośrodkiem TVP Rzeszów, w którym realizował autorskie programy folklorystyczne (ponad 500), cykliczne audycje „Spotkania z folklorem” przedstawiające ludowe kapele, śpiewaków, solistów skrzypków i cymbalistów, zespoły śpiewacze i grupy obrzędowe, dokumentujące większość przeglądów folklorystycznych, konkursów sztuki ludowej. W audycjach tych utrwalone zostały najstarsze formy tańców ludowych, tradycyjne wiejskie stroje, zabytki architektury dawnej polskiej wsi, przedstawiciele ginących zawodów: kowale, bednarze, rymarze, kołodzieje.

W 2001 roku rozpoczął prace nad wydaniem zebranych zapisów, nie publikowanych dotychczas nut i tekstów przyśpiewek z końca XX wieku, związanych z tańcami ludowymi Rzeszowszczyzny. Od 2002 r. realizował kolejny cykl programów „Mapa folkloru Podkarpacia”, którego celem jest przypominanie postaci najstarszych twórców ludowych - wiejskich muzykantów, tancerzy, śpiewaków, którzy do tej pory działają na Podkarpaciu. Wszystkie programy Jerzego Dyni zostały szczegółowo udokumentowane i przekazane do Archiwum Oddziału Telewizji Polskiej w Rzeszowie. Powstał w ten sposób niepowtarzalny zbiór zapisów, utrwalający obraz dawnej, odchodzącej wsi.Był wielokrotnie nagradzany. Za swoją działalność na rzecz folkloru red. Jerzy Dynia otrzymał dwukrotnie nagrodę im. Franciszka Kotuli, (1990, 2001), za całokształt działalności w 1999 r. nagrodę Marszałka Województwa Podkarpackiego, a w roku 2001 nagrodę ALIANZ za działalność na rzecz kultury w dziale MEDIA, w tym samym roku nagrodę Miasta Rzeszowa. W 2005 roku został laureatem prestiżowej Nagrody Kolberga za upowszechnianie kultury ludowej. W maju 2009 roku otrzymał Srebrny Medal ZASŁUŻONY KULTURZE GLORIA ARTIS, zaś w listopadzie Krzyż Kawalerski Orderu Świętego Stanisława.

Jerzy Dynia był członkiem grupy ekspertów Polskiej Sekcji C.I.O.F.F. Z jej ramienia uczestniczył w pracach rad artystycznych odbywających się w Polsce międzynarodowych festiwali folklorystycznych. Był autorem książek: „Z mojej loży”, i „Muzyczne klimaty”, pracował też zbiór „Zakochani w Rzeszowie” zawierający nuty i teksty piosenek mówiących o mieście. Zapoczątkowało to w Rzeszowie organizowanie dorocznych koncertów, podczas których wykonywane są wyłącznie piosenki o tym mieście

W ostatnich latach związany był także z "Podkarpacką Historią". Był członkiem zespołu redakcyjnego, publikował na naszych lamach teksty o ciekawych postaciach kultury i wydarzeniach kulturalnych w regionie. W 2019 roku został laureatem "Lamp Podkarpackiej Historii" przyznawanych za szczególne zasługi dla popularyzacji przeszłości i tradycji Polski południowo-wschodniej. Działał w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej, w latach 2012-2016 był członkiem zarządu oddziału rzeszowskiego.

(sj)

W tekście wykorzystano m.in. notkę ze strony www.nagrodakolberg.pl.