29 czerwca 1936 roku w Nowosielcach pod Przeworskiem uroczyście odsłonięto kopiec ku czci bohaterskiego wójta Michała Pyrza - obrońcy wsi przed Tatarami. W uroczystościach brali udział przedstawiciele władz państwowych na czele z generalnym inspektorem sił zbrojnych gen. dywizji Edwardem Rydzem-Śmigłym oraz około 150 tysięcy chłopów i działaczy ludowych. Doszło do antysanacyjnych wystąpień.
Uczestnicy uroczystości przypominali wydarzenia z początku czerwca 1624 roku, gdy okoliczne tereny zostały najechane przez hordy tatarskie. Miejscowi chłopi pod dowództwem wójta Michał Pyrza zorganizowali w miejscowym kościele punkt oporu, w którym skutecznie bronili się przez cztery dni. Na pamiątkę tamtych wydarzeń w 1936 roku miejscowe społeczeństwo usypało kopiec.
Oprócz notabli, na poświęceniu kopca pojawiły się chłopskie delegacje z całej Polski. Wśród nich 65 tys. chłopów z 50 sztandarami i trzema orkiestrami z powiatu jarosławskiego, 40 tys. z łańcuckiego, 25 tys. – z przeworskiego. Uroczystość przemieniła się w ogromny, największy w historii II RP. wiec chłopów niezadowolonych z sytuacji na wsi, głośno wyrażających swój sprzeciw wobec sanacyjnych rządów. Działacze ludowi wręczyli Śmigłemu rezolucję dotyczącą najistotniejszych ich zdaniem spraw krajowych. Zejście generalnego inspektora z trybuny honorowej i wyjazd z Nowosielec jeszcze przed zakończeniem uroczystości powszechnie przyjęto za jego ucieczkę przed ludem.
Zachował się film Polskiej Agencji Telegraficznej z oficjalnych uroczystości w Nowosielcach. Udostępniamy wersję z youtube. W czołówce filmiku jest błąd w dacie. Te wydarzenia miały miejsce w 1936, a nie 1937 roku jak jest opisane.
z
Napisz komentarz
Komentarze