Wojciech Jerzy Boduszyński był najprawdopodobniej pierwszym polskim lekarzem, który rozpoczął szczepienia przeciw ospie na szerszą skalę. A pochodził z Rzeszowa. Urodził się tu 22 kwietnia 1768.
Jego ojcem był Michał - prawdopodobnie sekretarz księżnej Izabeli Lubomirskiej, matką Teresa z Radawieckich. Młody Wojciech – mając ku temu sprzyjające warunki – pobierał nauki najpierw w domu, później, przez pięć lat, w miejscowej szkole pijarów, zaś po kasacie zakonów w publicznym Gimnazjum.
Po zakończeniu nauki w Rzeszowie, podjął studia filozoficzne na uniwersytecie lwowskim. Tak pisał później dr J. Majer w wydanym w 1843 roku „Wspomnieniu o życiu i zasługach nauczycielskich W.J. Boduszyńskiego” (pisownia oryginalna):
- (…) przez 3 lata słuchał z celującym postępem wykładu Filozofii i innych nauk, idących w pomoc dalszemu jakiemubąć w społeczeńskiem życiu zawodowi. Niemito zapatrzony B. znajdując prócz tego w znajomości języków: greckiego, łacińskiego, francuzkiego, niemieckiego, angielskiego i włoskiego, ułatwiony przystęp do skarbców ludzkich wiadomości; z pożytkiem już mógł oddać się zamiłowanej przez siebie nauce lekarskiej.
Po trzech latach zdecydował się na studia lekarskie na uniwersytecie w Wiedniu, pod okiem profesora Johanna Petera Franka, wybitnego lekarz, twórcy podstaw nowoczesnej higieny, epidemiologii i medycyny sądowej. To - jak się okazało - miało mieć ogromny wpływ na jego późniejsze dokonania.
Boduszyński 13 września 1797 roku obronił pracę doktorską z medycyny i po zebraniu odpowiednich funduszy, odbył podróż naukową po ówczesnej Europie środkowej. Zwiedził m.in. Czechy, Węgry, Prusy i inne kraje niemieckie, wreszcie podróżował po Galicji, w 1798 roku pojawiając się we Lwowie i Przemyślu. Oddajmy autorowi wspomnień o nim:
- Miły w obejściu, ludzki dla cierpiących, dobroczynny dla ubogich, utalentowany z natury i usilną nauką uzdatniony lekarz, wkrótce pozyskał serca i zaufanie obywateli; a chociaż w miarę tego zatrudnienie jego stawało się coraz obszerniejszem i mozolniejszem, to jednak zamiłowany w nauce, poświęcał jej każdą wolna chwilę, nieszczędząc nakładu i pracy w nabywaniu nowych wiadomości i utrzymaniu naukowych stosunków tak ze swoim słynnym w Europie nauczycielem, jako też i z innymi uczonymi, z którymi w ciągu swej podróży zapoznać się starał.
Prawdopodobnie w Przemyślu lub Lwowie już w 1801 roku rozpoczął regularne szczepienia przeciw ospie metodą Edwarda Jennera, który ledwie kilka lat wcześniej - w 1796 roku – stworzył pierwsza bezpieczną szczepionkę. Wiele wskazuje, że Boduszyński był pionierem szczepień na ziemiach polskich. Zaczął stosować je, mimo wielu kontrowersji i oporów, na dwa lata przed ich oficjalnym uznaniem przez władze austriackie.
W 1805 roku rzeszowianin został mianowany najpierw obwodowym fizykiem, później głównym lekarzem w Tarnowie. Objęcie przez niego tej funkcji zbiegło się w czasie z kolejną epidemią ospy na tym terenie. Źródła z tamtego okresu wskazują, że praca Boduszyńskiego walnie przyczyniła się do sukcesów w walce z chorobą, zaś jemu przysporzyła zasłużoną sławę.
W 1810 roku przeniósł się do, wchodzącego wtedy w skład Księstwa Warszawskiego, Krakowa. Został tu mianowany fizykiem departamentu krakowskiego, zaś w roku akademickim 1811/1812 Boduszyński przejął na miejscowym uniwersytecie katedrę patologii i terapii wraz z kliniką lekarską, medycyną prawną i historią medycyny. Udzielał się mocno w życiu publicznym, w czasie katastrofalnej powodzi 1813 roku złożył na rzecz dotkniętych żywiołem znaczną kwotę, za swoje pieniądze kupował lekarstwa, gdy brakowało ich w szpitalu, gdzie leczył.
Po zakończeniu wojen napoleońskich w 1816 roku został mianowany Protomedykiem Wolnego Miasta Krakowa. W grudniu tegoż roku został członkiem krakowskiego Senatu. W 1817 roku objął dodatkowo wykłady z patologii, farmakologii i higieny. Z czasem, borykając się z poważnymi problemami zdrowotnymi, zaprzestał praktyki lekarskiej, ograniczając się do konsultacji. Zmarł w Krakowie 22 sierpnia 1832 roku. Niestety nie zachowały się po nim żadne prace drukowane. A i pamięć o tym wielkim lekarzu z czasem niestety przygasła.
(sj)
Fot. polona.pl
Napisz komentarz
Komentarze