17 sierpnia 1245 roku w okolicach Jarosławia po lewej stronie Sanu rozegrała się bitwa o panowanie na Rusi Halickiej. Naprzeciwko siebie stanęli książę kijowski Rościsław na pomoc któremu przybyli książę krakowski Bolesław Wstydliwy oraz wojska węgierskie króla Beli IV zaś po drugiej stronie barykady wojska księcia wołyńskiego Daniela, posiłkowanego przez księcia Konrada Mazowieckiego i litewskiego Mendoga.
Terytorium zapalne
W 1199 r. władzę w Haliczu dzięki księciu polskiemu Leszkowi Białemu objął książę włodzimiersko-wołyński Roman. Przypomnijmy, że ziemie Rusi halicko-włodzimierskiej (na której znajdował się również Przemyśl i Sanok) były terytorium – jak byśmy dzisiaj powiedzieli – zapalnym: rywalizowali o nie Rusini, Polacy i Węgrzy. Z nie wyjaśnionych dzisiaj powodów (być może Roman chciał wspomóc swojego innego sojusznika księcia Władysława Laskonogiego rywalizującego o tron krakowski z księciem Leszkiem Białym) książę halicki Roman zerwał jednak sojusz z Leszkiem Białym (księciem znanym nam przede wszystkim z ośmieszającego usprawiedliwienia się przed obowiązkiem podjęcia krucjaty do Palestyny, kiedy odparł, że nie pojedzie tam bo „nie masz nigdzie w okolicy dobrego piwa” i poprosił o zwolnienie od krucjatowych ślubów papieża) W 1205 r. pod Zawichostem starł się ze swoim niedawnym sojusznikiem – Leszkiem w zwycięskiej dla Polaków bitwie, kiedy zwycięstwo odnieśli książęta Leszek Biały i Konrad Mazowiecki. Odtąd ziemie Rusi Halickiej stały się widownią zażartych walk pomiędzy potomkami zmarłego Romana a udzielnymi ruskimi książętami. Do walk na tym obszarze wmieszała się również Polska i Węgry. Na placu boju pozostało dwóch konkurentów: potomek księcia Romana - Daniel Romanowicz i kniaź Rościsław Michajłowicz.
Decydujące starcie
Decydujące starcie miało miejsce właśnie pod Jarosławiem 17 sierpnia 1245 r. Książę Rościsław pozyskał dla swojej wyprawy wojska węgierskie, które jako zięciowi króla węgierskiego Beli IV gotowe były walczyć w jego obronie oraz Małopolan (książę Bolesław Wstydliwy także był zięciem króla węgierskiego Beli IV) pod dowództwem wojewody Floriana. Rościsłąw bez walki zajął Przemyśl a następnie posunął pod Jarosław. Od północy z Wołynia, poprzez Lubaczów ściągnęły wojska księcia Daniela i jego brata Wasylka.
Uczestniczący w bitwie Polacy na czele z wojewodą Florianem uszykowali się naprzeciwko pułku wojsk Wasylki. Bitwę rozpoczęli Rusini wchodzący w skład wojsk księcia Rościsława. Polacy ruszyli na pułk Wasylki. Nie znamy liczebności wojsk biorących udział w starciu. Historycy szacują, że mogło ich być najwyżej dwa trzy tysiące. Bitwa zakończyła się klęską Rościsława, który uciekł przerażony z pola bitwy na koniu podarowanym mu przez węgierskiego rycerza. Pułki węgierski i ruski zostały rozbite. W starciu poległ wojewoda Florian. Panem sytuacji został książę Daniel . Nakazał on spalenie machin oblężniczych wojsk nieprzyjaciela, a także przyzwolił na wymordowanie części stronników Rościsława. Resztę jeńców popędzono do Chełma. Bitwa pod Jarosławiem zakończyła jednoczenie Rusi Halickiej z Wołyniem która stała się teraz znaczącym na arenie międzynarodowej państwem.
Arkadiusz Bednarczyk
L i t e r a t u r a: A. Brożyniak, Bitwa pod Jarosławiem i zjednoczenie Rusi Halicko-Wołyńskiej, w: Prace Historyczno-Archiwalne t. XIV, Rzeszów 2004, s. 5-15, S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze. Kraków 2002; Wojny bitwy i potyczki w średniowiecznej Polsce, red. P. Bunar, S. Sroka, Kraków 1996.
Napisz komentarz
Komentarze